Gunter Demnig (Berlijn, 27 oktober 1947) is een Duitse beeldend kunstenaar, vooral bekend om zijn baanbrekende project: Stolpersteine.

Demnig groeide op in Nauen en Berlijn. In 1967 begon hij zijn studie kunstpedagogiek aan de Hochschule für Bildende Künste in Berlijn. Een jaar later, in 1969, breidde hij zijn opleiding uit met een studie industrieel design. Tussen 1971 en 1974 vervolgde hij zijn kunstpedagogische opleiding aan de kunstacademie van Kassel.

Stolpersteine in Berlijn
In 1974 startte Demnig een studie vrije kunst aan dezelfde universiteit, onder begeleiding van Harry Kramer. Later nam hij Kramers rol over in de studierichting "Planning, Bouwmanagement en Restauratie van Monumenten". Tussen 1980 en 1985 werkte hij als wetenschappelijk medewerker in de kunstfaculteit van de Universiteit van Kassel.

Vanaf 1985 begon Demnig in zijn atelier in Keulen aan diverse kunstprojecten. Hij werkte samen met organisaties als de Moltkerei-Werkstatt, Kunstraum Fuhrwerkswaage en vanaf 1994 met het IGNIS-Kulturzentrum.

Een multidisciplinair kunstenaar
Tussen 1996 en 1999 werkte Demnig aan het dramatische oratorium “De muren van Jericho”, een combinatie van geluidscollages en muziek van Werner Raditschnig. Dit project werd opgevoerd in onder meer Salzburg, Klagenfurt, Český Krumlov, Keulen en Millstatt, onder regie van Herbert Gantschacher. De uitvoering, een productie van ARBOS – Society for Music and Drama, werd live opgenomen door de Oostenrijkse omroep en uitgebracht op cd.

Project Stolpersteine
“Um den Stein lesen zu können, muss man sich vor dem Opfer verbeugen” – Gunter Demnig
Het bekendste werk van Demnig is zonder twijfel het project Stolpersteine, waarin herinneringstekens worden geplaatst voor de slachtoffers van het Nationaalsocialisme.

De ontwikkeling van het project:

• 1990 – Actie in Keulen ter nagedachtenis aan de deportatie van Sinti en Roma.
• 1993 – Ontwerp en conceptualisering van het Stolpersteine-project.
• 1996-1997 – Plaatsing van de eerste, deels illegale Stolpersteine in Berlijn-Kreuzberg en Keulen. In 1997 volgden de eerste officiële Stolpersteine in St. Georgen, Oostenrijk, ter nagedachtenis aan de broers Matthias en Johann Nobis, met toestemming van de lokale gemeente.
• 2000 – Officiële lancering van het project Stolpersteine.

Prijzen en onderscheidingen

Demnig’s werk is internationaal erkend en bekroond. Enkele hoogtepunten:

• 27 januari 2005 – Ontvanger van de Obermayer German Jewish Award, op de zestigste herdenking van de bevrijding van concentratiekamp Auschwitz.
• 4 oktober 2005 – Ontvangst van de Verdienstorden der Bundesrepublik Deutschland voor zijn bijdrage met Stolpersteine.
• 20 augustus 2006 – Toegekend het Alternative Kölner Ehrenbürgerschaft, als tweede ontvanger na pastoor Franz Meurer.
• 2007 – Ontvangst van de Giesberts-Lewin-Preis van de Gesellschaft für Christlich-Jüdische Zusammenarbeit in Keulen.
• 23 mei 2008 – Benoemd tot ambassadeur voor democratie en tolerantie (Botschafter für Demokratie und Toleranz) door de Duitse ministers Wolfgang Schäuble en Brigitte Zypries.